Top 5 bài soạn mẫu tuyển chọn hay nhất, chính xác và ngắn gọn về “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt” ngữ văn lớp 12
Bài soạn mẫu “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt” lớp 12 số 1
I SỰ TRONG SÁNG CỦA TIẾNG VIỆT
1. Khi nói hoặc viết cần đúng chuẩn mực, quy tắc tiếng Việt
+ Chuẩn mực: không phủ nhận sự chuyển đổi linh hoạt, tiếp thu cái mới, sáng tạo
2. Sự trong sáng không dung nạp tạp chất. Sự trong sáng của tiếng Việt không cho phép pha tạp, lai căng, không sử dụng tùy tiện yếu tố ngôn ngữ khác
3. Sự trong sáng biểu hiện ở tính văn hóa, lịch sử của lời nói
II LUYỆN TẬP
Bài 1 (Trang 33 sgk ngữ văn 12 tập 1)
| Nhân vật | Từ ngữ miêu tả | Đặc điểm nhân vật |
| Thúy Vân | Em gái ngoan | Thương và nghe lời chị, người phụ nữ đẹp, nhân hậu |
| Kim Trọng | Người rất mực chung tình | Dù sống với Thúy Vân nhưng vẫn khôn nguôi nhớ về Thúy Kiều |
| Hoạn Thư | Người đàn bà bản lĩnh khác thường, biết điều mà cay nghiệt | Người đàn bà nham hiểm, luôn hành động mọi cách để đạt được mục đích |
| Thúc Sinh | Sợ vợ | Luôn lép vế, cúi đầu trước vợ |
| Từ Hải | Chợt hiện ra, chợt biến đi như một vì sao lạ Là ân nhân, người yêu của Kiều, sau đó cũng vì Kiều mà “chết đứng” | |
| Tú Bà | Nhờn nhợt | Sống bằng nghề buôn phấn bán người |
| Mã Giám Sinh | Mày râu nhẵn nhụi | Bản chất sỗ sàng, con buôn thể hiện ngay bằng hành động |
| Sở khanh | Chải chuốt, dịu dàng | Bề ngoài bóng bẩy nhưng lừa lọc, bội tình |
| Bạc Bà, Bạc Hạnh | Miệng thề xoen xoét | Lừa lọc, điêu trá |
– Một số từ ngữ miêu tả nhân vật của tác giả có thể thay thế được
– Từ ngữ miêu tả nhân vật như Mã Giám Sinh, Sở Khanh, Bạc Bà, Tú Bà thì khó thay đổi, vì không ai dùng từ chính xác, sắc sảo như Nguyễn Du được.
Bài 2 (trang 34 sgk ngữ văn 12 tập 1)
Tôi có lấy ví dụ về một dòng sông dòng sông vừa trôi chảy, vừa phải tìm nhận dọc đường đi của mình dòng nước khác. Dòng ngôn ngữ cũng vậy, một mặt nó phải giữ bản sắc cố hữu của dân tộc nhưng nó không được phép gạt bỏ, từ chối những thứ mà thời đại đem lại.
Bài 3 (trang 34 sgk ngữ văn 12 tập 1)
Đoạn văn trên lạm dụng các từ ngữ nước ngoài: file, hacker, fan
Có thể thay thế bằng những từ ngữ tiếng Việt: tệp tin, tin tặc, người hâm mộ
Bài soạn mẫu “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt” lớp 12 số 2
I. Sự trong sáng của tiếng việt
1. Hệ thống chuẩn mực tiếng việt (giao tiếp nói và viết)
- Phát âm
- Chữ viết
- Dùng từ
- Đặt câu
- Cấu tạo lời nói, bài băn
=>Tiếng Việt tuy đã có một hệ thống chuẩn mực nhưng nó vẫn không loại trừ những sáng tạo mới, cái mới là cái sáng tạo, phù hợp với quy tắc chung (Các trường hợp chuyển nghĩa của tiếng việt theo phương thức ẩn dụ và hoán dụ).
2. Vay mượn các yếu tố ngôn ngữ nước ngoài
Vay mượn yếu tố ngôn ngữ nước ngoài là điều không thể thiếu đối với bất kì ngôn ngữ nào, nhưng sự vay mượn không thể tùy tiện mà phải đảm bảo được sự trong sáng của tiếng việt.
3. Sử dụng tiếng việt trong sáng là một phẩm chất văn hóa của người sử dụng
Sự trong sáng trong lời nói chính là thể hiện về thanh lịch, nét văn hóa của con người.
LUYỆN TẬP
Câu 1: Phân tích tính chuẩn xác trong việc sử dụng từ ngữ của Hoài Thanh và Nguyễn Du …
Phân tích tính chuẩn xác trong việc sử dụng từ ngữ của Hoài Thanh và Nguyễn Du khi chỉ ra nét tiêu biểu về diện mạo hoặc tính cách các nhân vật trong Truyện Kiều
Trả lời:
Những từ ngữ tiêu biểu
- Kim Trọng: rất mực chung tình
- Thuý Vân: cô em gái ngoan
- Hoạn Thư: người đàn bà bản lĩnh khác thường, biết điều mà cay nghiệt
- Thúc Sinh: sợ vợ
- Từ Hải: chợt hiện ra, chợt biến đi như một vì sao lạ
- Tú Bà: màu da “nhờn nhợt”
- Mã Giám Sinh: “mày râu nhẵn nhụi”
- Sở Khanh: chải chuốt dịu dàng
- Bạc Bà, Bạc Hạnh: miệng thề “xoen xoét” .
=> Các từ ngữ Nguyễn Du và Hoài Thanh nói về các nhân vật rất chuẩn xác vì miêu tả đúng diện mạo hoặc lột tả được tính cách nhân vật. Tác giả đã sử dụng chuẩn xác tiếng việt vào việc áp dụng tính cách của mỗi người.
Đoạn văn sau của Chế Lan Viên đã bị lược bỏ các dấu câu. Hãy đặt các dấu câu cần thiết vào các vị trí thích hợp để đảm bảo sự trong sáng của đoan văn.
“Tôi có lấy ví dụ về một dòng sông dòng sông vừa trôi chảy vừa phải tiếp nhận dọc đường đi của mình những dòng nước khác dòng ngôn ngữ cũng vậy một mặt nó phải giữ bản sắc cố hữu của dân tộc nhưng nó không được phép gạt bỏ từ chối những gì mà thời đại đem lại”.
Trả lời:
- Cách 1: “Tôi có lấy ví dụ về một dòng sông. Dòng sông vừa trôi chảy, vừa phải tiếp nhận – dọc đường đi của mình – những dòng nước khác . Dòng ngôn ngữ cũng vậy: một mặt nó phải giữ bản sắc cố hữu của dân tộc, nhưng nó không được phép gạt bỏ, từ chối những gì thời đại đem lại.”
- Cách 2: “Tôi có lấy ví dụ về một dòng sông. Dòng sông vừa phải trôi chảy vừa phải tiếp nhận (dọc đường đi của mình) những dòng nước khác. Dòng ngôn ngữ cũng vậy: một mặt nó phải giữ bản sắc cố hữu của dân tộc nhưng nó không được phép gạt bỏ từ chối những gì mà thời đại đem lại.”
Bài soạn mẫu “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt” lớp 12 số 3
1. Tóm tắt nội dung bài học
- Biểu hiện Sự trong sáng của tiếng Việt:
- Nói hoặc viết đúng chuẩn mực, đúng quy tắc của tiếng Việt.
- Không cho phép pha tạp, lai căng một cách tùy tiện những yếu tố của một ngôn ngữ khác.
- Sự trong sáng của tiếng Việt cũng biểu hiện ở tính văn hóa, lịch sử của lời nói.
2. Soạn bài Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt
Câu 1: Tính chuẩn xác trong việc dùng từ ngữ của Hoài Thanh và Nguyễn Du khi lột tả tính cách các nhân vật trong Truyện Kiều.
- Các từ ngữ mà nhà văn dùng để thể hiện tính cách nhân vật đều rất phù hợp. Cách nói giàu hình ảnh, súc tích, lột tả đúng thần thái và tính cách của các nhân vật. Cụ thể:
- Từ ngữ của Hoài Thanh:
- Chàng Kim: rất mực chung tình.
- Thúy Vân: cô em gái ngoan.
- Hoạn Thư: người đàn bà bản lĩnh khác thường, biết điều nhưng cay nghiệt.
- Thúc Sinh: anh chàng sợ vợ.
- Từ Hải: chợt hiện ra, chợt biến đi như một vì sao.
- Sở Khanh: cái vẻ chải chuốt dịu dàng.
- Bọn nhà chứa: cái xã hội ghê tởm đó sống nhơ nhúc.
- Từ ngữ của Hoài Thanh:
- Từ ngữ của Nguyễn Du:
- Tú Bà: nhờn nhợt màu da.
- Mã Giám Sinh: mày râu nhẵn nhụi.
- Bạc Hà, Bạc Hạnh: miệng thề xoen xoét.
Câu 2: Đặt lại các dấu câu vào vị trí thích hợp để đảm bảo sự trong sáng của đoạn văn.
- Đặt dấu chấm (.) giữa hai dòng sông (ở dòng chữ đầu) – Đặt dấu chấm (.) sau những dòng nước khác (ở dòng chữ thứ hai) – Đặt dấu phẩy (,) sau dòng ngôn ngữ cũng vậy (ở dòng chữ thứ hai):
- Cách 1: “Tôi có lấy ví dụ về một dòng sông. Dòng sông vừa phải trôi chảy vừa phải tiếp nhận – dọc đường đi của mình – những dòng nước khác. Dòng ngôn ngữ cũng vậy – một mặt nó phải giữ bản sắc cố hữu của dân tộc nhưng nó không được phép gạt bỏ từ chối những gì mà thời đại đem lại.“
- Cách 2: “Tôi có lấy ví dụ về một dòng sông. Dòng sông vừa phải trôi chảy vừa phải tiếp nhận (dọc đường đi của mình) những dòng nước khác. Dòng ngôn ngữ cũng vậy: một mặt nó phải giữ bản sắc cố hữu của dân tộc nhưng nó không được phép gạt bỏ từ chối những gì mà thời đại đem lại.“
Câu 3: Nhận xét về việc dùng từ nước ngoài trong đoạn văn.
- Các từ nước ngoài được dùng trong đoạn văn trên là: Microsoft, fan, file, hacker, Cocoruder
- Trong đó:
- Các từ Microsoft, Cocoruder là tên công ty, danh từ tự xưng ⇒ nên sử dụng.
- Các từ: fan, file, hacker ⇒ có sự lạm dụng từ nước ngoài (tiếng Anh). Trong tiếng Việt các từ này có từ tương đương về nghĩa để thay thế ⇒ nên sử dụng tiếng Việt để người đọc dễ hiểu hơn.
- Thay thế lần lượt:
- Fan = người hâm mộ.
- File = tập tin.
- Hacker = tin tặc.
Bài soạn mẫu “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt” lớp 12 số 4
1. Sự trong sáng của tiếng Việt
a) – Tiếng Việt có hệ thống chuẩn mực, quy tắc chung về phát âm, chữ viết, về dùng từ, đặt câu, về cấu tạo lời nói, bài văn…
Chẳng hạn: + Câu cá đi anh là đúng chuẩn mực.
+ Câu con Mobile đi anh là không đúng chuẩn mực.
– Hệ thống chuẩn mực quy tắc đó có tính đặc thù của tiếng Việt, mang bản sắc tinh hoa của tiếng Việt.
Chẳng hạn:
+ Trong tiếng Anh, tính từ được đặt trước danh từ trong ngôn ngữ nói và viết: A beautiful girl
+ Trong tiếng Việt cùng nội dung đó, nhưng tính từ phải được đặt sau danh từ: Một cô gái đẹp, chứ không thể nói Một đẹp cô gái.
– Sự trong sáng của tiếng Việt bộc lộ ở chính hệ thống các chuẩn mực và quy tắc chung, ở sự tuân thủ các chuẩn mực và quy tắc đó.
– Nói và viết đúng chuẩn mực, đúng quy tắc của tiếng Việt sẽ đảm bảo sự trong sáng của câu nói, câu văn.
b) – Sự trong sáng của tiếng Việt không cho phép sử dụng tuỳ tiện, không cần thiết của các yếu tố ngôn ngữ khác. .
– Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng và phát triển, tiếng Việt vẫn dung nạp có chọn lọc những yếu tố tích cực đối với tiếng Việt. Sự vay mượn đó là cần thiết.
– Tiếng Việt vay mượn tiếng Hán (chính trị, cách mạng,…), vay mượn từ tiếng Pháp (oxi, cacbon, logíc, mô-đun…), từ tiếng Anh (sốc, chát,…), nhưng không chấp nhận các yếu tố lai căng, pha tạp, những yếu tố này sẽ khiến người nghe không hiểu hoặc khó hiểu được nội dung giao tiếp.
c) – Sự trong sáng của tiếng Việt còn được biểu hiện ở tính văn hoá, lịch sự của lời nói.
– Trong ngôn ngữ viết, nếu lạm dụng quá nhiều tiếng lóng, tiếng địa phương, từ ngữ thô tục,… thì nguy cơ đánh mất sự trong sáng của tiếng Việt sẽ là rất cao.
– Trong ngôn ngữ nói, ngữ điệu giao tiếp đóng vai trò vô cùng quan trọng. Sự trong sáng của tiếng Việt thể hiện rất rõ ở phương viện này. Sắc thái tu từ của ngữ điệu nếu được sử dụng không đúng, hoặc bị lạm dụng quá mức cần thiết thì cũng sẽ dẫn đến việc đánh mất đi sự trong sáng của tiếng Việt.
2. Giải đáp câu hỏi, bài tập
Bài 1, SGK Ngữ văn 12, tập 1, trang 33
– Ta có thể thấy rất rõ tính chuẩn xác trong việc dùng từ ngữ của Hoài Thanh và Nguyễn Du khi miêu tả diện mạo, lột tả tính cách các nhân vật trong Truyện Kiêu, cụ thể:
+ Kim Trọng: rất mực chung tình.
+ Thuý Vân: cô em gái ngoan.
+ Hoạn Thư: người đàn bà bản lĩnh khác thường, biết điều mà cay nghiệt.
+ Thúc Sinh: sợ vợ.
+ Từ Hải: một vì sao lạ
+ Tú Bà: nhờn nhợt (màu da).
+ Mã Giám Sinh: mày râu nhẵn nhụi.
+ Sở Khanh: chải chuốt dịu dàng.
+ Bạc Bà, Bạc Hạnh: xoen xoét (miệng thề)
– Những từ ngữ được sử dụng ở trên đã diễn tả, lột tả thật chính xác, độc đáo ngoại hình và tính cách các nhân vật.
– Chỉ cần vài từ ngữ, chân dung các nhân vật hiện lên một cách sống động với tất cả những nét tính cách vốn có của họ.
Bài 2, SGK Ngữ văn 12, tập 1, trang 34
Các chấm câu cần thiết cho đoạn văn là:
Tôi có lấy ví dụ về một dòng sông. Dòng sông vừa trôi chảy vừa phải tiếp nhận dọc đường đi của mình những dòng nước khác. Dòng ngôn ngữ cũng vậy. Một mặt nó phải giữ bản sắc cố hữu của dân tộc nhưng nó không được phép gạt bỏ từ chối những gì mà thời đại đem lạ.
Bài 3, SGK Ngữ văn 12, tập 1, trang 34
Văn bản có 3 từ nước ngoài: Microsoft, file, hacker.
– Từ Microsoft nên dùng vì đó là tên một công ty nước ngoài.
– Từ file nên thay bằng từ tiếng Việt là tập tin,
– Từ hacker nên thay bằng từ tiếng Việt là kẻ đột nhập trái phép.
Bài soạn mẫu “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt” lớp 12 số 5
I. Sự trong sáng của tiếng Việt:
1. Đảm bảo hệ thống chuẩn mực, quy tắc chung về phát âm, chữ viết, dùng từ, đặt câu..trong tiếng Việt
2. Sự trong sáng không dung nạp tạp chất, nghĩa là không cho phép sử dụng tùy tiện, không cần thiết những yếu tố của ngôn ngữ khác.
3. Sự trong sáng của tiếng Việt còn được biểu hiện ở tính văn hóa,lịch sự của lời nói.
II. Luyện tập:
Câu 1 (trang 33 sgk Văn 12 Tập 1):
– Từ ngữ của Hoài Thanh:
•Chàng Kim: rất mực chung tình
•Thúy Vân: cô em gái ngoan
•Hoạn Thư: người đàn bà bản lĩnh khác thường, biết điều nhưng cay nghiệt.
•Thúc Sinh: anh chàng sợ vợ
•Từ Hải: chợt hiện ra, chợt biến đi như một vì sao
•Sở Khanh: cái vẻ chải chuốt dịu dàng
•Bọn nhà chứa: cái xã hội ghê tởm đó sống nhơ nhúc.
– Từ ngữ của Nguyễn Du
•Tú Bà: nhờn nhợt màu da
•Mã Giám Sinh: mày râu nhẵn nhụi
•Bạc Hà, Bạc Hạnh: miệng thề xoen xoét.
Câu 2 (trang 34 sgk Văn 12 Tập 1):
– Đặt dấu chấm (.) giữa hai dòng sông (ở dòng chữ đầu)
– Đặt dấu chấm (.) sau những dòng nước khác (ở dòng chữ thứ hai)
– Đặt dấu phẩy (,) sau dòng ngôn ngữ cũng vậy (ở dòng chữ thứ hai).
Câu 3 (trang 34 sgk Văn 12 Tập 1):
– Microsoft: tên phần mềm nên có thể giữ nguyên
– File: đổi thành tệp tin
– Hacker: đổi thành kẻ đột nhập trái phép hệ thống máy tính
– Cocoruder: tên riêng nên có thể giữ nguyên.
.
Nguồn: Tổng hợp