Hệ thống kiến thức “Ôn tập phần văn học Lớp 12 kì 2” đầy đủ nhất năm học 2021 giúp các em tổng kết, ôn tập kiến thức cơ bản về văn học Việt Nam và văn học Nước ngoài đã học trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 12 tập II, vận dụng một cách linh hoạt và sáng tạo những kiến thức đó.

Hệ thống kiến thức “Ôn tập phần văn học Lớp 12 kì 2” bài số 1

Câu 1 (trang 197 sgk Ngữ Văn 12 Tập 2):

   * Số phận và cảnh ngộ của người dân lao động:

   – Trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài): Tô Hoài đã khắc họa hình ảnh những kiếp người đau khổ trong xã hội cũ. Họ là những người dân tộc miền núi Tây Bắc, cùng lúc bị thực dân Pháp, chế độ phong kiến (thóng lí Pá Tra), những quan niệm mê tín dị đoan và những hủ tục xa xưa siết chặt.

   Tuy nhiên, ở họ vẫn tiềm tàng một sức sống mãnh liệt, hai người nô lệ là Mị và A Phủ gặp nhau, cảm thông cho hoàn cảnh, nỗi khổ của nhau rồi tự giải thoát cho nhau và cùng hướng đến một tương lai tốt đẹp.

   – Trong tác phẩm Vợ nhặt (Kim Lân): Tác giả đặt nhân vật nào bối cảnh nạn đói năm 1945. Ngòi bút của tác giả đi sâu phân tích hiện thực bằng cái nhìn vừa đau xót vừa căm giận, đồng thời cũng thể hiện thành công niềm khao khát hạnh phúc của con người.

   * Nét đặc sắc trong giá trị tư tưởng của mỗi tác phẩm:

   – Trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài):

     + Sự cảm thông với số phận của những con người bất hạnh.

      + Thái độ phê phán sâu sắc của nhà văn đối với bọn quan lại phong kiến miền núi, những hủ tục lỗi thời trà đạp lên hạnh phúc của con người.

      + Phát hiện và sự trân trọng của tác giả với những phẩm chất cao đẹp của người, nhất là tình yêu tự do và sức sống tiềm tàng mãnh liệt của người dân miền núi.

   – Trong tác phẩm Vợ nhặt (Kim Lân):

      + Tố cáo tội ác của bọn thực dân, phát xít và tay sai đã gây ra nạn đói khủng khiếp năm 1945. Trong hoàn cảnh ấy, giá trị con người thật rẻ rúng.

      + Tác giả trân trọng những phẩm chất tốt đẹp của con người.

      + Niềm cảm thông với số phận của họ.

Câu 2 (trang 197 sgk Ngữ Văn 12 Tập 2):

   * Trong Rừng xà nu (Nguyễn Trung Thành): Tác phẩm là một bản anh hùng ca về cuộc đời anh dũng, đau thương nhưng kiên cường, bất khuất của Tnú cũng như tất cả dân làng Xô Man.

   – Câu chuyện được kể trên nền tảng chính là hình tượng cây xà nu – một hình tượng hàm chứa nhiều ý ngĩa tượng trưng và khái quát. Những cây xà nu như những con người, những tâm hồn tràn đầy sức sống, vươn mình lên cường tráng trước mọi đau thương.

   – Cây xà nu là một hình ảnh mang tính biểu tượng cho khát vọng tự do, khát vọng giải phóng, cho phẩm chất anh hùng và sức sống tiềm tàng mãnh liệt của dân làng Xô Man.

   – Dưới bóng cây xà nu, lớp lớp các thế hệ người Xô Man đã trưởng thành và chiến đấu cho sự nghiệp cách mạng chung của buôn làng, đất nước. Đó là các thế hệ người nối tiếp nhau trong cuộc kháng chiến: Từ cụ Mết, đến Tnú, Mai, rồi Dít, Heng. Họ đều mang những phẩm chất chung của cộng đồng – phẩm chất anh hùng: đều là những người yêu làng, yêu nước, bất khuất kiên trung, thủy chung với cách mạng. Tuy vậy, ở họ cũng mang những vẻ đẹp tính cách và phẩm chất riêng.

      + Cụ Mết tiêu biểu cho tính cách quật cường của dân tộc, người trực tiếp truyền ngọn lửa tự do tới con cháu.

      + Tnú, Mai thuộc thế hệ được tiếp nhận lí tưởng cách mạng ngay từ những năm tháng đau thương, đen tối nhất của dân làng Xô Man. Họ trải qua nhiều đau thương, căm hận, cả những mất mát hi sinh rồi trưởng thành.

      + Dít: dũng cảm, kiên cường, đại diện cho thế hệ đang chiến đấu vì sự nghiệp giải phóng dân tộc.

      + Bé Heng: là hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ tương lai để đưa cuộc chiến đấu tới thắng lợi cuối cùng.

   * Những đứa con trong gia đình (Nguyễn Thi): truyền thống anh hùng cách mạng trong tác phẩm được thể hiện rõ nét trong truyền thống yêu nước đáng tự hào của một gia đình nông dân Nam Bộ.

   – Thể hiện qua các nhân vật: chú Năm, chị Chiến, Việt.

       + Họ đều yêu thương gia đình.

       + Thù sâu với giặc

       + Đều đặt lợi ích chung lên lợi ích riêng.

       + Tinh thần chiến đấu dũng cảm.

Câu 3 (trang 197 sgk Ngữ Văn 12 Tập 2):

   Ở truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa, Nguyễn Minh Châu đã khéo léo xây dựng lên tình huống truyện nhận thức, các nhân vật đi từ ngộ nhận đến chỗ hiểu biết và giác ngộ chân lí đời sống.

   – Trước khi nghe câu chuyện của người đàn bà hành chài ở tòa án huyện nghệ sĩ Phùng và chánh án Đẩu đều ngộ nhận về hạnh phúc con người vì cả hai chỉ nhìn cuộc đời thật đơn giản, bề ngoài.

   – Trong khi nghe câu chuyện của người đàn bà hàng chài, nghệ sĩ Phùng và chánh án Đẩu dần dần có sự thay đổi thái độ từ giận dỗi đến nhẹ nhàng, cảm thông chia sẻ.

   – Sau khi nghe xong câu chuyện của người đàn bà hàng chài, cả hai đều nhận ra chân lí cuộc sống, chân lí cuộc đời. Qua đó, Nguyễn Minh Châu muốn truyền đến mọi người thông điệp có tính thời sự lúc bấy giờ từ nghệ thuật đến chính trị, pháp luật đều phải gắn liền với thực tiễn đời sống.

Câu 4 (trang 197 sgk Ngữ Văn 12 Tập 2):

   Ý nghĩa tư tưởng của đoạn trích Hồn Trương Ba, da hàng thịt (Lưu Quang Vũ):

      + Phê phán những lối sống cực đoan trong xã hội đương thời hoặc quá đề cao đời sống vật chất thành phàm tục hoặc quá đề cao đời sống tinh thần thành kẻ ra rời thực tế.

      + Quan niệm của tác giả cuộc sống hạnh phúc là sự hài hòa giữa đời sống vật chất và đời sống tinh thần của con người.

      + Phê phán lối sống giả tạo, sống nhờ, sống mượn. Lối sống ấy chỉ đem lại bi thảm cho bản thân và những người xung quanh. Hạnh phúc chỉ có được khi ta sống là chính mình.

      + Thông cảm sâu sắc với bi kịch tinh thần của con người khi không được sống là chính mình.

Câu 5 (trang 197 sgk Ngữ Văn 12 Tập 2):

   Ý nghĩa tư tưởng và đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn Số phận con người của M. Xô – lô – khốp:

   * Ý nghĩa tư tưởng tác phẩm:

   – Tác phẩm là bài ca giản dị mà mà hào hùng, ca ngợi tính cách Nga nhân hậu hết mực mà bản lĩnh phi thường.

   – Hai nét tính cách này có mối quan hệ mật thiết với nhau, giúp con người thêm nghị lực vượt qua nghịch cảnh. Nghịch cảnh lại gắn kết những con người bất hạnh ngày càng bền chắc hơn.

   * Đặc sắc nghệ thuật:

   – Lối kể chuyện tự nhiên, miêu tả nhẹ nhàng, chọn chi tiết đặc sắc.

   – Nghệ thuật miêu tả tâm lí:

      + Lời nhân vật được bộc bạch.

      + Nghệ thuật xây dựng tình huống để bộc lộ tâm lí.

Câu 6 (trang 197 sgk Ngữ Văn 12 Tập 2):

   * Trong truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn, thuốc là hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng nhằm phê phán căn bệnh của người Trung Quốc đầu thế kỉ XX đó là:

   – Thuốc trước hết được hiểu là thuốc chữa bệnh.

   – Thuốc chữa bênh nan ý cho người nghèo thì chỉ là thứ bùa mê của người dân Trung Quốc dưới thời nô lệ nó đem đến cho họ niềm tin ngu xuẩn, niềm vui tâm hồn và hết sức vu vơ.

   – Thuốc cứu nước của Trung Hoa, máu của người cách mạng là một thứ thuốc để cứu đất nước nhưng lại là thứ thuốc để chữa bệnh lao. Từ đó tác giả đặt ra vấn đề phải tìm ra thuốc chữa bệnh mu muội của người dân.

   * Đặc sắc nghệ thuật truyện ngắn Thuốc (Lỗ Tấn):

   – Cốt truyện đơn giản nhưng có sự độc đáo ở việc lựa chọn các tình tiết, cách xắp xếp thời gian nghệ thuật và không gian truyện.

   – Nghệ thuật tả cảnh: chỉ có tả mới phơi bày một cách khách quan, lạnh lùng trước thái độ mu muội của quần chúng nhân dân mà vô cảm trước máu của người cách mạng.

Câu 7 (trang 197 sgk Ngữ Văn 12 Tập 2):

   Ý nghĩa biểu tượng của đoạn trích Ông già và biển cả ( Hê – minh –uê):

   * Hình tượng con cá kiếm:

   – Biểu tượng cho ước mơ, lí tưởng mà mỗi người thường theo đuổi trong cuộc đời.

   – Biểu tượng cho cái đẹp – là đối tượng tìm kiếm, săn đuổi một đời của nhà văn hay những người làm nghệ thuật nói chung.

   * Hành trình săn bắt cá của ông lão biểu tượng cho hành trình thực hiện khát vọng, ước mơ của con người. Qua đó, tác giả gửi gắm niềm tin lớn lao vào con người trong bất kì hoàn cảnh nào “Con người có thể bị hủy diệt nhưng không thể bị đánh bại”.

 

Hệ thống kiến thức”Ôn tập phần văn học Lớp 12 kì 2″ bài số 2

Câu 1 (trang 197 sgk Văn 12 Tập 1):

– Vợ chồng A Phủ:

    + Số phận và cảnh ngộ của con người. Số phận bi thảm của người dân miền núi Tây Bắc dưới ách áp bức, bóc lột của bọn phong kiến trước cách mạng khi chịu sự thống trị của thực dân, phong kiến, thần quyền, hủ tục

    + Tư tưởng nhân đạo: ngợi ca sức sống mãnh liệt, tiềm tàng của con người và con đường họ tự giải phóng, đi theo cách mạng

– Vợ nhặt:

    + Số phận, cảnh ngộ của con người: Đặt nhân vật vào tình cảnh thê thảm của người dân lao động trong nạn đói 1945, tác giả dựng lên không khí tối tăm, ảm đạm bao trùm xóm ngụ cư

    + Tư tưởng nhân đạo của tác phẩm:

* Đi sâu lí giải, phân tích hiện thực bằng cái nhìn vừa đau xót, căm giận

* Ngợi ca tình người cao đẹp, khát vọng sống, hạnh phúc và hi vọng vào một tương lai tươi sáng

Câu 2 (trang 197 sgk Văn 12 Tập 1):

– Những khám phá, sáng tạo của Nguyễn Trung Thành trong Rừng xà nu:

    + dùng loại cây rất gần gũi với đời sống của đồng bào Tây Nguyên và xây dựng hình ảnh ấy thành biểu tượng đẹp đẽ, đặc sắc, tiêu biểu cho sức sống mãnh liệt và ý chí kiên cường, bất khuất của đồng bào Tây Nguyên trong công cuộc chống Mĩ cứu nước

    + thể hiện chủ nghĩa anh hùng cách mạng thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước qua hình ảnh một tập thể nhân dân anh hùng, đó là dân làng Xô Man, rồi đi sâu khắc họa chân dung từng nhan vật

    + chủ đề của truyện mang chân lí của thời đại cách mạng: “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo”.

– Những khám phá, sáng tạo của Nguyễn Thi trong Những đứa con trong gia đình.

    + chủ nghĩa anh hùng cách mạng thể hiện sắc nét trong truyền thống anh dũng, đáng tự hào của một gia đình.

    + nói lên điều sâu xa: gia đình là tế bào của xã hội, kết hợp lại sẽ là sức mạnh của chủ nghĩa anh hùng cách mạng khi nó thấm sâu đến từng người dân, đặc biệt nó đầy ắp trong tim thế hệ trẻ

Câu 3 (trang 197 sgk Văn 12 Tập 1):

– Xây dựng qua việc phát hiện ra những nghịch lý của Phùng –nghệ sĩ săn tìm cái đẹp bên bờ biển, ở tòa án huyện

– Người nghệ sĩ phát hiện ra nghịch cảnh, trớ trêu, chiếc thuyền đẹp như ngư phủ lại bước ra một người đàn bà xấu xí, cam chịu, lão đàn ông thô kệch, dữ dằn, độc ác, coi việc đánh vợ như cách giải tỏa

– Nghịch lý: người đàn bà hàng chài van xin được sống với người chồng vũ phu

– Ý nghĩa:

    + Tư tưởng nghệ thuật: bên ngoài và bản chất đôi khi đối lập, không phải lúc nào cái đẹp cũng thống nhất với cái Thiện, do vậy cần có cái nhìn đa chiều

    + Người nghệ sĩ cần rút ngắn khoảng cách giữa cuộc đời và nghệ thuật

    + Nghệ sĩ không được nhìn về cuộc đời bằng con mắt đơn giản, dễ dãi, phải có tấm lòng, có can đảm, biết trăn trở về con người

Câu 4 (trang 197 sgk Văn 12 Tập 1):

– Ý nghĩa tư tưởng của đoạn trích vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt của Lưu Quang Vũ

    + thể hiện ở sự phê phán một số biểu hiện tiêu cực của lối sống đương thời: sống bên ngoài một đằng, bên trong một nẻo

    + mâu thuẫn giữa linh hồn và thể xác, giữa đạo đức và tội lỗi

    + gửi gắm một triết lí sâu sắc về lẽ sống, lẽ làm người: cuộc sống thật đáng quý nhưng không phải sống thế nào cũng được, con người phải sống với chính mình

    + con người phải luôn biết đấu tranh với những nghịch cảnh với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách, vươn tới giá trị tinh thần cao đẹp

Câu 5 (trang 197 sgk Văn 12 Tập 1):

– Ý nghĩa tư tưởng:

    + Con người bằng ý chí, nghị lực, niềm tin vào tương lai cần vượt qua chiến tranh, bi kịch của số phận

    + Cảm thông, chia sẻ với những đau thương mất mát, di chứng chiến tranh, cùng những khó khăn trong cuộc mưu sinh thường nhật

    + Lên án bão tố chiến tranh phi nghĩa, sức tàn phá của nó

    + Khát vọng hòa bình, tin tưởng vào ý chí, nghị lực

– Nghệ thuật:

    + Miêu tả tinh tế, sâu sắc nội tâm, diễn biến tâm trạng nhân vật

    + Lời kể chuyện giản dị, sinh động, giàu sức hấp dẫn

    + Nhiều đoạn trữ tình ngoại đề gây xúc động mạnh cho người đọc

Câu 6 (trang 197 sgk Văn 12 Tập 1):

– Những căn bệnh của người Trung Quốc đầu thế kỉ XX mà Lỗ Tấn chỉ ra trong tác phẩm:

    + Bệnh u mê lạc hậu của người dân qua hình tượng chiếc bánh bao tẩm máu của người cách mạng Hạ Du có thể chữa bách bệnh

    + Bệnh xa rời quần chúng của những người cách mạng đi tiên phong

– Một số nét đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm:

    + Cốt truyện đơn giản nhưng hàm súc

    + Các chi tiết, hình ảnh giàu ý nghĩa tượng trưng: chiếc bánh bao tẩm máu, hình ảnh con đường, hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du…

Câu 7 (trang 197 sgk Văn 12 Tập 1): Ý nghĩa biểu tượng trong đoạn trích Ông già và biển cả

– Ông lão tượng trưng cho vẻ đẹp của con người trong việc theo đuổi ước mơ giản dị

– Cá kiếm tượng trưng

    + Vẻ đẹp kiêu hùng, vĩ đại của tự nhiên, những vòng lượn của con cá kiếm thể hiện lòng dũng cảm, kiên cường không kém gì đối thủ của nó

    + Con cá kiếm chính là hình ảnh lí tưởng, của ước mơ mỗi người theo đuổi trong cuộc đời

    + Sự khác biệt giữa hình ảnh đẹp khi chưa bị chiếm lĩnh mang một ý nghĩa riêng, đó là hình ảnh chuyển từ ước mơ sang hiện thực, nó không còn lung linh, huy hoàng như trước

 

Hệ thống kiến thức”Ôn tập phần văn học Lớp 12 kì 2″ bài số 3

 

 

Hệ thống kiến thức”Ôn tập phần văn học Lớp 12 kì 2″ bài số 3

Câu 1 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Vợ nhặt (Kim Lân) và Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài)

	Vợ nhặt	Vợ chồng A Phủ
Số phận và cảnh ngộ của con người	Tình cảnh thê thảm của người dân lao động trong nạn đói năm 1945.	Số phận bi thảm của người dân miền núi Tây Bắc dưới ách áp bức, bóc lột của bọn phong kiến trước cách mạng.
Giá trị nhân đạo	Ngợi ca tình người cao đẹp, khát vọng sống và hi vọng vào một tương lai tươi sáng	Ngợi ca sức sống tiềm tàng của con người và con đường họ tự giải phóng, đi theo cách mạng.

Câu 2 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành, Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi.

Cần so sánh trên một số phương diện tập trung thể hiện chủ nghĩa anh hùng cách mạng:

   + Lòng yêu nước, căm thù giặc.

   + Tinh thần chiến đấu kiên cường, bất khuất chống kẻ thù xâm lược.

   + Đời sống tâm hồn, tình cảm cao đẹp.

   + Những nét đặc sắc về nghệ thuật thể hiện: nghệ thuật kể chuyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật, nghệ thuật xây dựng hình tượng và những chi tiết nghệ thuật giàu ý nghĩa,…

Câu 3 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Cách xây dựng tình huống truyện độc đáo: Đó là tình huống nghịch lí tạo bước ngoặt trong nhận thức của nhân vật

   – Cảnh đẹp trời cho >< Cuộc đời nghiệt ngã.

   – Thằng Phác bênh mẹ, đánh bố.

   – Người đàn bà từ chối li hôn với người chồng vũ phu ⇒ nghịch lí.

⇒ Cốt truyện mang ý nghĩa khám phá, phát hiện đời sống, góp phần bộc lộ tính cách con người.

– Tư tưởng nghệ thuật:

   + Bên ngoài và bản chất đôi khi đối lập. Không phải lúc nào cái đẹp cũng thống nhất với cái Thiện, cần nhìn đa chiều.

   + Người nghệ sĩ cần gần gũi với cuộc đời, cần rút ngắn khoảng cách giữa cuộc đời và nghệ thuật.

   + Nghệ sĩ không nhìn về cuộc đời bằng con mắt đơn giản, dễ dãi, phải có tấm lòng, có can đảm, biết trăn trở về con người.

Câu 4 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Ý nghĩa tư tưởng đoạn trích “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”

   – Được sống là đáng quý, nhưng sống đúng là mình, sống trọn vẹn nhưng giá trị mình muốn và theo đuổi còn quý giá hơn

   – Con người phải luôn luôn biết đấu tranh nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá trị tinh thần cao quý

   – Con người phải luôn biết đấu tranh với những nghịch cảnh với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách, vươn tới giá trị tinh thần cao

Câu 5 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Ý nghĩa tư tưởng

Đặc sắc nghệ thuật

Số phận con người của Sô-lô-khốp đã khiến ta suy nghĩ nhiều hơn đến số phận của từng con người cụ thể sau chiến tranh. Tác phẩm đã khẳng định một cách viết mới về chiến tranh: không né tránh mất mát, không say với chiến thắng mà biết cảm nhận chia sẻ những đau khổ tột cùng của con người sau chiến tranh. Từ đó mà tin yêu hơn đối với con người. Số phận con người khẳng định sức mạnh của lòng nhân ái, tinh thần trách nhiệm, nghị lực con người. Tất cả những điều đó sẽ nâng đỡ con người vượt lên số phận.

Số phận con người có sức rung cảm vô hạn của chất trữ tình sâu lắng. Nhà văn đã sáng tạo ra hình thức tự sự độc đáo, sự xen kẽ nhịp nhàng giọng điệu của người kể chuyện (tác giả và nhân vật chính). Sự hoà quyện chặt chẽ chất trữ tình của tác giả và chất trữ tình của nhân vật đã mở rộng, tăng cường đến tối đa cảm xúc nghĩ suy và những liên tưởng phong phú cho người đọc.

Câu 6 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn

– Lỗ Tấn phê phán những căn bệnh của người Trung Quốc đầu thế kỉ XX:

   + Bệnh u mê lạc hậu của người dân.

   + Bệnh xa rời quần chúng của những người cách mạng tiên phong.

– Đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm:

   + Cốt truyện đơn giản nhưng hàm súc.

   + Các chi tiết, hình ảnh đều giàu ý nghĩa tượng trựng. Đặc biệt là hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu, hình ảnh con đường, hình ảnh về ng hoa trên mộ Hạ Du,…

   + Không gian, thời gian của truyện là một tín hiệu nghệ thuật có ý nghĩa.

Câu 7 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Đoạn trích Ông già và biển cả của Hê-ming-uê

Ý nghĩa biểu tượng trong đoạn trích Ông già và biển cả của Hê-ming-uê:

   + Ông lão và con cá kiếm. Hai hình tượng mang một vẻ đẹp song song tương đồng trong một tình huống căng thẳng đối lập.

+ Ông lão tượng trưng cho vẻ đẹp của con người trong việc theo đuổi ước mơ giản dị nhưng rất to lớn của đời mình.

   + Con cá kiếm là đại diện cho tính chất kiêu hùng vĩ đại của tự nhiên.

⇒ Trong mối quan hệ phức tạp của thiên nhiên với con người không phải lúc nào thiên nhiên cũng là kẻ thù. Con người và thiên nhiên có thể vừa là bạn vừa là đối thủ. Con cá kiếm là biểu tượng của ước mơ vừa bình thường giản dị nhưng đồng thời cũng rất khác thường, cao cả mà con người ít nhất từng theo đuổi một lần trong đời.

 

Hệ thống kiến thức”Ôn tập phần văn học Lớp 12 kì 2″ bài số 4

Câu 1 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Vợ nhặt (Kim Lân) và Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài)

	Vợ nhặt	Vợ chồng A Phủ
Số phận và cảnh ngộ của con người	Tình cảnh thê thảm của người dân lao động trong nạn đói năm 1945.	Số phận bi thảm của người dân miền núi Tây Bắc dưới ách áp bức, bóc lột của bọn phong kiến trước cách mạng.
Giá trị nhân đạo	Ngợi ca tình người cao đẹp, khát vọng sống và hi vọng vào một tương lai tươi sáng.	Ngợi ca sức sống tiềm tàng của con người và con đường họ tự giải phóng, đi theo cách mạng.

Câu 2 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): 

Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành, Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi.

Cần so sánh trên một số phương diện tập trung thể hiện chủ nghĩa anh hùng cách mạng:

    + Lòng yêu nước, căm thù giặc.

    + Tinh thần chiến đấu kiên cường, bất khuất chống kẻ thù xâm lược.

    + Đời sống tâm hồn, tình cảm cao đẹp.

    + Những nét đặc sắc về nghệ thuật thể hiện: nghệ thuật kể chuyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật, nghệ thuật xây dựng hình tượng và những chi tiết nghệ thuật giàu ý nghĩa,…

Câu 3 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Cách xây dựng tình huống truyện độc đáo: Đó là tình huống nghịch lí tạo bước ngoặt trong nhận thức của nhân vật

– Cảnh đẹp trời cho >< Cuộc đời nghiệt ngã.

– Thằng Phác bênh mẹ, đánh bố.

– Người đàn bà từ chối li hôn với người chồng vũ phu ⇒ nghịch lí.

⇒ Cốt truyện mang ý nghĩa khám phá, phát hiện đời sống, góp phần bộc lộ tính cách con người.

– Tư tưởng nghệ thuật:

    + Bên ngoài và bản chất đôi khi đối lập. Không phải lúc nào cái đẹp cũng thống nhất với cái Thiện, cần nhìn đa chiều.

    + Người nghệ sĩ cần gần gũi với cuộc đời, cần rút ngắn khoảng cách giữa cuộc đời và nghệ thuật.

    + Nghệ sĩ không nhìn về cuộc đời bằng con mắt đơn giản, dễ dãi, phải có tấm lòng, có can đảm, biết trăn trở về con người.

Câu 4 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Ý nghĩa tư tưởng đoạn trích “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”

– Được sống là đáng quý, nhưng sống đúng là mình, sống trọn vẹn nhưng giá trị mình muốn và theo đuổi còn quý giá hơn

– Con người phải luôn luôn biết đấu tranh nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá trị tinh thần cao quý

– Con người phải luôn biết đấu tranh với những nghịch cảnh với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách, vươn tới giá trị tinh thần cao

Câu 5 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Ý nghĩa tư tưởng

Đặc sắc nghệ thuật

Số phận con người của Sô-lô-khốp đã khiến ta suy nghĩ nhiều hơn đến số phận của từng con người cụ thể sau chiến tranh. Tác phẩm đã khẳng định một cách viết mới về chiến tranh: không né tránh mất mát, không say với chiến thắng mà biết cảm nhận chia sẻ những đau khổ tột cùng của con người sau chiến tranh. Từ đó mà tin yêu hơn đối với con người. Số phận con người khẳng định sức mạnh của lòng nhân ái, tinh thần trách nhiệm, nghị lực con người. Tất cả những điều đó sẽ nâng đỡ con người vượt lên số phận.

Số phận con người có sức rung cảm vô hạn của chất trữ tình sâu lắng. Nhà văn đã sáng tạo ra hình thức tự sự độc đáo, sự xen kẽ nhịp nhàng giọng điệu của người kể chuyện (tác giả và nhân vật chính). Sự hoà quyện chặt chẽ chất trữ tình của tác giả và chất trữ tình của nhân vật đã mở rộng, tăng cường đến tối đa cảm xúc nghĩ suy và những liên tưởng phong phú cho người đọc.

Câu 6 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn

– Lỗ Tấn phê phán những căn bệnh của người Trung Quốc đầu thế kỉ XX:

    + Bệnh u mê lạc hậu của người dân.

    + Bệnh xa rời quần chúng của những người cách mạng tiên phong.

– Đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm:

    + Cốt truyện đơn giản nhưng hàm súc.

    + Các chi tiết, hình ảnh đều giàu ý nghĩa tượng trựng. Đặc biệt là hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu, hình ảnh con đường, hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du,…

    + Không gian, thời gian của truyện là một tín hiệu nghệ thuật có ý nghĩa.

Câu 7 (trang 197 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Đoạn trích Ông già và biển cả của Hê-minh-uê

Ý nghĩa biểu tượng trong đoạn trích Ông già và biển cả của Hê-minh-uê:

    + Ông lão và con cá kiếm. Hai hình tượng mang một vẻ đẹp song song tương đồng trong một tình huống căng thẳng đối lập.

    + Ông lão tượng trưng cho vẻ đẹp của con người trong việc theo đuổi ước mơ giản dị nhưng rất to lớn của đời mình.

    + Con cá kiếm là đại diện cho tính chất kiêu hùng vĩ đại của tự nhiên.

⇒ Trong mối quan hệ phức tạp của thiên nhiên với con người không phải lúc nào thiên nhiên cũng là kẻ thù. Con người và thiên nhiên có thể vừa là bạn vừa là đối thủ. Con cá kiếm là biểu tượng của ước mơ vừa bình thường giản dị nhưng đồng thời cũng rất khác thường, cao cả mà con người ít nhất từng theo đuổi một lần trong đời.

 

Hệ thống kiến thức”Ôn tập phần văn học Lớp 12 kì 2″ bài số 5